Ayasofya Tartışması Hangi Tarihi Gerçeği Perdeliyor?

Konuşmacı: Eyüp Ensar Uğur – Yazar

Ayrıştırma, ötekileştirme, düşmanlık politikalarında Akp ile tek parti cumhuriyeti benzeşirlerken, Ayasofya tartışması asılı perdeliyor.

Fetih sonrası istanbul Çoğulcu kültür nasıl oluşturuldu?

Savaş hukuku gereği Ayasofya cami yapılsa da fethe müteakip 50 yıl kadar kilise sayısı camiden fazlaydı. Rum baş patrikliği Osmanlı büyüdükçe büyüdü. Ayrıca şehre Rumlar’ın sokmadığı, Ermeniler ve kiliseleri ile az sayıdaki yahudiler ve sinagogları mahalleleriyle birlikte çoğaldı. Yani Fetihle birlikte farklı olanların birlikte yaşamı başlarken Ayasofya müze yapıldığı dönemlerde farklı olanlardan arınma da yapılıyordu. Mesela tam aynı yıl 1934’te yahudiler Trakya’dan kovuluyordu. Ermenilerin kovulması, Rumlar’ın mübadeleyle gönderilmesi, Yahudilere yapılanlarla Fatih ve diğerlerinin tesis ettiği çoğulcu kültür yok ediliyordu Savaş hukuku gereği Ayasofya cami yapılsa da fethe müteakip 50 yıl kadar kilise sayısı camiden fazlaydı.

Fatih, Topkapı Sarayının bahçesinde bulunan Aya İrini Kilisesi’ne dokunmayarak varlığını sürdürmesine izin verdi.