Ezidi Soykırmı’nın 8. Yılı

Christian Werner, 2015, The Yazidis' Plight: https://www.lensculture.com/articles/christian-werner-74-the-yazidis-plight

Irak Bölgesel Kürt Yönetimi (IKYB) topraklarının kadim topluluklarından olan Ezidiler için 3 Ağustos günü kapkara bir yakın geçmişe ışık tutuyor. İsmini Ezidilik dininden alan bu topluluk, dünya genelinde yaklaşık 1,5 milyondan mensubuyla Anadolu-Mezopotamya coğrafyasının kültürel ve linguistik mozaiğinin önemli bir kısmını teşkil ediyor. Ekseriyetinin Kurmançi (Kurmancî) Kürtçesi konuştuğu Ezidi nüfusu, süre gelen tarihleri boyunca farklı siyasi ve askeri güçlerin zulmüne maruz kalmış, modern yüzyılda da Saddam Hüseyin’in rejimi altında ayrımcılığın, ötekileştirmenin ve ihmalin mağduru olmuştur. 

Lakin, Ezidiler yakın tarihlerindeki en acımasız zulmü Suriye İç Savaşı sırasında yaşadılar. 3 Ağustos 2014 tarihi, İŞİD’in IKYB yönetimindeki Sincar (Sinjar) şehrinde Ezidi topluluğuna yönelik gerçekleştirdiği katliam silsilesinin başlangıç tarihi olmasının yanı sıra, Birleşmiş Milletler dahil olmak üzere birçok uluslararası örgütün soykırım olarak tanımladığı, Suriye İç Savaşı’nda bugüne kadar bir etnik-dini topluluğa ve topyekûn insanlığa karşı işlenmiş en büyük suçlardan biri olan bu trajedinin anıldığı yıl dönümüdür. İŞİD’in kente amansızca saldırmasının ardından Sincar Dağı’na sığınan yaklaşık 50,000 Ezidi günlerce susuzluğa, açlığa, tıbbi yardımdan mahrumiyete maruz bırakıldı. Bunun yanında, soykırım boyunca, çeşitli saha ve nüfus araştırmalarının işaret ettiği rakamlara göre yaklaşık 2,000 ila 5,500 Ezidi öldürüldü, 4,200 ila 11,000 Ezidi ise İŞİD militanları tarafından kaçırıldı ve cinsel köleliğe zorlandı.

Bu zulüm, uluslararası hukukun altını çizdiği her tür tecavüz, işkence, cinsel şiddet, rehin alımı, bireysel ve dini özgürlüklerin keyfi olarak kısıtlandırılması gibi olguların yer aldığı savaş suçu tanımını katiyen karşılamakla beraber, yükümlülerin cezalandırılması adına çeşitli insan hakları ve devlet üstü örgütlerin faaliyetler yürütmesini gerektirdi. Birleşmiş Milletler bu noktada, İŞİD’i Irak’ta “savaş suçu, insanlığa karşı suç veya soykırım teşkil edebilecek eylemlerine ilişkin kanıtları toplayarak, koruyarak ve depolayarak sorumlu tutmak için” yürütülen faaliyetleri desteklemek amacıyla UNITAD’i (İŞİD’in Suçlara İlişkin Yükümlü Tutulmasını Teşvik Eden Soruşturma Ekibi) kurdu. İlaveten, Amnesty International (Uluslararası Af Örgütü), Human Rights Watch (İnsan Hakları İzleme Örgütü) gibi sivil toplum kuruluşları da benzer şekilde soruşturmaları kuvvetlendirmek ve İŞİD’i suçlarından ötürü yükümlü tutmaya yönelik efor sarfetmektedir.

Berlin’de ve Almanya genelinde ise ‘ezidische Frauenrat’, ‘der Frauenrat Dest-Dan’, ‘der Kurdischer Verband Nav-Berlin’ vb. inisiyatif ve sivil toplum örgütleri anma protestolarına katıldı. Ayrıyeten, Trostfrauen aus Korea, Wiederaufbaukomitee Dersim’den Mehtap Erol, ve Die Linke’den Ezidi Milletvekili Cindi Tuncel de desteklerini gösterdi.

Bu sebeple, 3 Ağustos 2014 tarihinden bu yana 8 sene geçmesine rağmen Sincar kenti sakinlerinin %70’inin hala ülke içerisinde mülteci olarak yaşamını sürdürmesi de dikkate alındığında, Ezidi topluluğunun umumi can güvenliği ile kültürel mirasının korunması ve dünya kamuoyunda ifade edilmesi, en az Birlikte Yaşam ruhunu zedeleyenlerin yükümlü tutulması kadar büyük bir önem teşkil etmektedir. 

Birlikte Yaşam İçin Berlin İnisiyatifi olarak, birlikte yaşam kültürünü yok eden bu ve benzeri katliamları lanetliyoruz.

Kaynaklar

UN renews commitment to Yazidi community eight years after ISIL onslaught

Mortality and kidnapping estimates for the Yazidi population in the area of Mount Sinjar, Iraq, in August 2014: A retrospective household survey – PMC

Do Not Forget The Survivors of the Yazidi Genocide – JRS

https://www.unitad.un.org/

https://www.uscirf.gov/release-statements/uscirf-commemorates-eighth-anniversary-yazidi-genocide

Linke-Abgeordneter Tuncel zum Genozid an Jesiden (Tageszeitung junge Welt)

UN Iraq on the commemoration of 2014 atrocities against Yazidis in Sinjar: peace, development, and accountability key for the community to flourish